سونوگرافی ( Ultrasound ) چیست ؟ انواع + عملکرد
سونوگرافی ( اولتراسوند ) چیست ؟
انجام سونوگرافی ( Ultrasound ) یک آزمایش تصویربرداری غیرتهاجمی وبدون درد است که ساختارهای داخل بدن شما را با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا و برای ایجاد تصاویر یا ویدیوهای لحظه ای و سریع از اندام ها و بافت های نرم داخل بدن افراد مانند رگ های خونی نشان میدهد . متخصصان رادیولوژیست از معاینات اولتراسوند برای اهداف و موقعیت های مختلف مانند تشخیص شرایط و برای راهنمایی تصویری در طول برخی از روش ها استفاده می کنند. برای خرید انواع دستگاههای سونوگرافی با شماره تماس 09125467142 تماس حاصل فرمائید .
نحوه و چگونگی انجام تصویربرداری سونوگرافی ؟
در طول سونوگرافی, معمولا بیمار روی تخت دراز کشیده و یا به موقعیت پهلو دستگاهی به نام مبدل یا کاوشگر را از ناحیه ای از داخل بدن بیمار پزشک متخصص رادیولوژی عبور می دهد یا اینکه یک لایه نازک از ژل را روی منطقه ای از بدن و پوست مالیده تا امواج اولتراسوند از طریق ژل از مبدل و به بدن بیمار منتقل شود و تماس خوبی را با بدن ایجاد میکند.
مرحله پایانی تصویربرداری:
این کاوشگر جریان الکتریکی را به امواج صوتی با فرکانس بالا تبدیل کرده و امواج به بافت بدن بیمار فرستاده میشود که این امواج صوتی قابلیت شنیداری ندارد در این وقت این مبدل روی پوست حرکت داده میشود تا در نهایت , تصویر دقیق و درستی از منطقه مورد نظر به دست بیاید. امواج صوتی از ساختارهای داخل بدن شما منعکس می شوند /و به کاوشگر باز می گردند , که امواج را به سیگنال های الکتریکی تبدیل می کند. سپس یک کامپیوتر الگوی سیگنالهای الکتریکی را به تصاویر یا ویدیوهای بلادرنگ تبدیل میکند که روی صفحه نمایش کامپیوتر در نزدیکی نمایش داده میشوند. معمولا فشار ناشی از مبدل باعث ناراحتی خاصی در بیمار نخواهد شد, اما در صورتی که منطقه مورد بررسی , ملتهب و تحریک شده باشد, فشار دستگاه مبدل میتواند باعث ایجاد درد شود .
انواع مختلف تصویربرداری سونوگرافی چیست؟
همچنانکه ذکر گردید, در شرایط مختلف از انواع تصویربرداری سونوگرافی استفاده میشود که به دو حالت بیرونی و داخلی انجام میشود که هر یک کاربرد مخصوص خود را دارد .در ادامه به معرفی انواع سونوگرافی میپردازیم :
سه نوع اصلی سونوگرافی ( اولتراسوند ) وجود دارد که عبارتند از:
- سونوگرافی بارداری (سونوگرافی قبل از تولد)
- سونوگرافی تشخیصی
- راهنمایی سونوگرافی برای روشهای درمانی مختلف
1- سونوگرافی بارداری:
پزشکان متخصص رادیولوژی و مراقبین پزشکی از سونوگرافی (اغلب سونوگرافی قبل از تولد یا زایمان نامیده می شود) برای نظارت بر بیمار و کنترل جنین در دوران بارداری استفاده می کنند.اکثر پزشکان, سونوگرافی را در هفته 20 بارداری توصیه می کنند. این آزمایش رشد و تکامل جنین را در دوران بارداری بررسی می کند. این سونوگرافی ممکن است جنسیت بیولوژیکی جنین را نیز نشان دهد.
متخصصان از سونوگرافی قبل از تولد برای موارد زیر استفاده می کنند, تاییده برای بارداری 2- بررسی تعداد جنین 3- تخمین مدت زمان بارداری و سن حاملگی 4- بررسی رشد و وضعیت جنین 5- بررسی نقایص مادرزادی در مغز جنین, نخاع, قلب یا سایر قسمتهای بدن جنین 6- بررسی مقدار مایع آمنیوتیک
2- سونوگرافی تشخیصی :
پزشکان از سونوگرافی های تشخیصی برای مشاهده قسمت های داخلی بدن افراد استفاده می کنند تا ببینند آیا مشکلی وجود دارد یا به درستی کار نمی کند . آنها میتوانند به شما کمک کنند تا در مورد آنچه که باعث طیف گستردهای از علائم درد غیرقابل توضیح و تودهها یا آنچه ممکن است باعث آزمایش خون غیرطبیعی شود اطلاعات بیشتری کسب کند. برای اکثر معاینات سونوگرافی تشخیصی تکنسین مبدل (پروب) را روی پوست شما قرار می داده ویا در برخی موارد ممکن است نیاز داشته باشند که پروب را در داخل بدن شما قرار دهند . مانند واژن یا راست روده.
نمونه هایی از سونوگرافی های تشخیصی عبارتند از:
- سونوگرافی شکم : یک پروب اولتراسوند در سراسر پوست ناحیه میانی (شکم) شما حرکت می کند. سونوگرافی شکم می تواند بسیاری از علل درد شکم را تشخیص دهد.
- سونوگرافی کلیه : ارائه دهندگان از سونوگرافی کلیه برای ارزیابی اندازه , مکان و شکل کلیه ها و ساختارهای مرتبط مانند حالب و مثانه استفاده می کنند. سونوگرافی می تواند کیست, تومور , انسداد یا عفونت را در داخل یا اطراف کلیه شما تشخیص دهد .
- سونوگرافی پستان : سونوگرافی پستان یک آزمایش غیرتهاجمی برای شناسایی و کیست های سینه است .پزشک معالج شما ممکن است سونوگرافی را پس از ماموگرافی غیرطبیعی توصیه کند .
- سونوگرافی داپلر : این یک تکنیک سونوگرافی ویژه است که حرکت موادی مانند خون را در بدن شما ارزیابی می کند. این به ارائه دهنده شما اجازه می دهد تا جریان خون را از طریق شریان ها و وریدهای بدن شما ببیند و ارزیابی کند . سونوگرافی داپلر اغلب به عنوان بخشی از یک مطالعه سونوگرافی تشخیصی یا به عنوان بخشی از سونوگرافی عروقی استفاده می شود .
نمونه دیگر از سونوگرافی های تشخیصی:
- سونوگرافی لگن : سونوگرافی لگن به اندام های ناحیه لگن و بین پایین شکم و پاها مربوط میشود . برخی از اندام های لگنی شامل مثانه , پروستات, رکتوم, تخمدان ها, رحم و واژن هستند.
- سونوگرافی ترانس واژینال : در این روش تشخیصی, یک پروب را در کانال واژن قرار می دهندکه بافت های تولید مثلی مانند رحم و تخمدان را نشان می دهد . سونوگرافی ترانس واژینال گاهی اوقات سونوگرافی لگن نیز نامیده می شود زیرا ساختارهای داخل لگن اشخاص (استخوان های لگن) را ارزیابی می کند.
- سونوگرافی تیروئید : پزشکان از سونوگرافی برای ارزیابی تیروئید و یک غده درون ریز پروانه ای شکل در گردن استفاده می کنند. ارائه دهندگان می توانند اندازه تیروئید شما را اندازه گیری کنند و ببینند که آیا ضایعات در غده وجود دارد یا خیر؟
- سونوگرافی ترانس رکتال : پزشکان معالج یک مبدل پروب اولتراسوند را در رکتوم شخص قرار می دهد. رکتوم یا سایر بافتهای مجاور مانند پروستات را در افرادی که در بدو تولد مرد هستند, ارزیابی میکند.
راهنمای سونوگرافی برای روش ها:
گاهی اوقات پزشکان معالج از سونوگرافی برای انجام دقیق برخی از روش ها استفاده می کنند. یکی از کاربردهای رایج اولتراسوند هدایت کردن سوزن به نمونه مایع یا بافت از تاندون ها , مفاصل , ماهیچه ها , کیست یا تجمع مایعات , توده های بافت نرم , اندام ها (کبد, کلیه یا پروستات) , پیوند اعضا (کبد, کلیه یا پانکراس). نمونه هایی از روش های دیگر که ممکن است به راهنمایی اولتراسوند نیاز داشته باشد عبارتند از 1- انتقال جنین برای لقاح آزمایشگاهی 2- بلوک های عصبی 3- تایید پس از قرار دادن IUD (دستگاه داخل رحمی) 4- روش های محلی سازی ضایعه
تفاوت بین سونوگرافی سه بعدی و سونوگرافی چهار بعدی چیست؟
برای سونوگرافی در دوران بارداری , سونوگرافی سنتی یک تصویر دو بعدی از جنین وجود دارد . سونوگرافی دوبعدی خطوط و تصاویر مسطح تولید می کند که به پزشکان اجازه می دهد تا اندام ها و ساختارهای داخلی جنین را ببیند. در سونو 3 بعدی , امکان تجسم برخی از ویژگی های صورت جنین و احتمالاً سایر اعضای بدن مانند انگشتان دست و پا را فراهم می کند .
سونوگرافی چهار بعدی :
ارائه دهندگان به ندرت از تصویربرداری سونوگرافی سه بعدی یا چهار بعدی جنین برای اهداف پزشکی استفاده می کنند , اگرچه می تواند در تشخیص مشکل صورت یا اسکلتی مفید باشد. با این حال, آنها از سونوگرافی سه بعدی برای اهداف پزشکی دیگر مانند ارزیابی پولیپ و فیبروم رحم استفاده می کنند .در حالی که سونوگرافی به طور کلی ایمن با خطرات بسیار کم در نظر گرفته می شود , خطرات ممکن است با قرار گرفتن طولانی مدت غیرضروری با انرژی اولتراسوند یا زمانی که کاربران آموزش ندیده از دستگاه اولتراسوند استفاده می کنند, افزایش می یابد.
چه کسی صلاحیت انجام سونوگرافی را دارد ؟
یک پزشک یا یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی به نام تکنسین سونوگرافی معمولا تصویربرداری سونوگرافی را انجام می دهد . آنها به طور ویژه برای کار با دستگاه اولتراسوند به درستی و ایمن آموزش دیده اند. باید در نظر داشت که همیشه سونوگرافی توسط یک متخصص پزشکی و در یک مرکز پزشکی انجام شود .
مراحل آماده سازی برای انجام سونوگرافی ؟
آماده سازی برای انجام سونوگرافی , بستگی به نوع سونوگرافی دارد . لازم بذکر است , برخی از انواع سونوگرافی به هیچ وجه نیاز به آمادگی ندارند .برای سونوگرافی لگن , از جمله سونوگرافی در دوران بارداری , دستگاه تناسلی زنان و دستگاه ادراری , ممکن است لازم باشد مثانه خود را با نوشیدن آب قبل از آزمایش پر کنید. برای سونوگرافی شکم, ممکن است لازم باشد چندین ساعت قبل از آزمایش , رژیم غذایی خود را تنظیم کنید (به جز آب چیزی نخورید یا ننوشید) . در هر صورت, متخصصان و پرستاران سونوگرافی به شما اطلاع می دهند که آیا برای آماده شدن برای سونوگرافی خود نیاز به انجام کار خاصی دارید یا خیر ؟ آنها ممکن است هنگام پذیرش بیمار , برنامه ریزی سونوگرافی خاصی را به شما ارائه دهند .
در طول سونوگرافی چه اتفاقی می افتد؟
آمادگی برای سونوگرافی بسته به قسمتی که از بدن شما که ممکن است عمل اسکن انجام شود, متفاوت است. ارائه دهنده خدمات سونوگرافی ممکن است از شما بخواهد که تکه های خاصی از لباس را بردارید یا لباس مخصوص سونوگرافی را بپوشید . آزمایش اولتراسوند معمولا 30 دقیقه تا یک ساعت بطول می انجامد . سونوگرافی هایی که شامل استفاده از مبدل (پروب) روی پوست (نه در داخل بدن ) است, این مراحل کلی را دنبال میکنند:
- روی یک میز راحت به پهلو یا پشت دراز خواهید کشید
- تکنسین سونوگرافی مقدار کمی ژل محلول در آب را روی پوست شما در ناحیه مورد بررسی میزند . این ژل به پوست بدن آسیب نمی رساند
- تکنسین یک مبدل یا کاوشگر دستی را روی ژل حرکت میدهد تا تصاویری از داخل بدن شما دریافت کند
- تکنسین مربوطه, ممکن است از شما بخواهد که حرکت اضافه نداشته باشید یا حتی الامکان نفس خود را برای چند ثانیه حبس کنید تا تصاویر واضح تری را ضبط و ثبت نماید
- هنگامی که تکنسین تصاویر کافی را دریافت کرد , ژل باقی مانده روی پوست فرد را پاک می کند که در این نقطه نشانه اتمام کار میباشد .
آیا سونوگرافی دردناک و خطرناک است؟
سونوگرافی هایی که به صورت خارجی (روی پوست توسط ژل ) انجام می شوند , معمولاً دردناک نیستند. امواج صوتی که اولتراسوند استفاده می کند , قابل احساس نیستند . اگر برای این عمل باید مثانه پر داشته باشید , ممکن است ناراحت کننده باشد . همچنین اگر باردار هستید , دراز کشیدن روی میز معاینه کمی سخت است .سونوگرافی هایی که در داخل حفره های بدن مانند واژن یا راست روده قرار می گیرند , ممکن است ناراحت کننده باشند , اما اصولا نباید به آنها آسیب برساند. تحقیقات تا به امروز تا حد زیادی نشان داده است که فناوری اولتراسوند ایمن و بدون عوارض جانبی مضر است. سونوگرافی برخلاف برخی دیگر از آزمایشهای تصویربرداری پزشکی مانند اشعه ایکس و سیتی اسکن از اشعه استفاده نمیکند .با این حال , تمام سونوگرافی ها باید توسط متخصصی انجام شود که آموزش استفاده از این فناوری تخصصی را به صورت ایمن دارد.
سوالات متداول در امر سونوگرافی :
1- چه زمانی باید از نتایج سونوگرافی خود مطلع شوم؟
مدت زمانی که طول می کشد تا نتایج شما به دست آید بستگی به نوع سونوگرافی شما دارد. در برخی موارد افرادی که برای نظارت و تفسیر معاینات رادیولوژی آموزش دیده شده است , تصاویر را تجزیه و تحلیل می کند و سپس گزارش را برای پزشک معالج ارسال می کند.
مانند: سونوگرافی قبل از تولد , ارائه دهنده شما ممکن است تصاویر را تجزیه و تحلیل کند و نتایج را در طول آزمایش ارائه دهد.
2- چه شرایطی را می توان با سونوگرافی تشخیص داد؟
سونوگرافی می تواند به ارائه دهندگان کمک کند تا طیف گسترده ای از مشکلات پزشکی را تشخیص دهند , از جمله:
- رشد تومورها یا بیماری سرطان
- لخته شدن خون
- بزرگ شدن طحال
- حاملگی خارج از رحم
- سنگ کیسه صفرا
- آنوریسم آئورت
- سنگ کلیه یا مثانه
- التهاب کیسه صفرا
- واریکوسل یا وریدهای بزرگ شده در بیضه .
3- سوالات مطروحه در مورد انجام سونوگرافی :
- اگر به سونوگرافی نیاز پیدا شد , ممکن است به این سوالات که:
- به چه نوع سونوگرافی نیاز دارم؟
- برای آماده شدن برای سونوگرافی چه کاری باید انجام دهم؟
- آیا به آزمایشات دیگری نیاز دارم؟
- چه زمانی باید منتظر دریافت نتایج آزمایش باشم؟
ختم کلام :
سونوگرافی یک آزمایش تصویربرداری رایج , ایمن و موثر است . مطمئن شوید که سونوگرافی را از یک پزشک متخصص (سونوگرافیست) آموزش دیده دریافت می کنید که آگاهی لازم در مورد نحوه استفاده صحیح از این فناوری را دارد . اگر در مورد آزمایش سونوگرافی خاص خود سؤالی دارید, از پزشکان متخصص و یا افراد مشغول به کار در مراکز تصویربرداری مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید .سایت مدکالا به آدرس اینترنتی www.medkala.co یک فروشگاه تجهیزات پزشکی است که درزمینه فروش انواع تجهیزات پزشکی از جمله انواع دستگاههای سونوگرافی , انواع دستگاههای الکتروشوک , انواع مانیتور علائم حیاتی , انواع تخت بیمارستانی , انواع صندلی زیبایی و… در برندهای معتبر فعالیت می نمایید و شما باخیال راحت سفارش خود را انجام داده واز خدمات وپشتیبانی ما بهره مند میگردید .برای مشاوره خرید انواع تجهیزات پزشکی با شماره 09125467142 تماس حاصل فرمائید .
