گرفتن نبض یکی از اقدامات حیاتی در امور پزشکی است . وقتی ضعف بدنی در فردی اتفاق میافتد اولین اقدام مراجعه به پزشک و گرفتن نبض میباشد. تا به حال شاید صدها بار نبض خود را گرفته باشید پزشک و یا پرستاربا کمک انگشت نشانه ومیانی خود محل نبض را در مچ دست با فشاری که موجب توقف جریان خون نگردد و ضربان آن به راحتی احساس شود و نبض را به مدت یک دقیقه می‌شمارد .
دریک تعریف ساده میتوان گفت نبض تعداد دفعاتی که قلب در یک دقیقه می تپد.دانستن تعداد نبض اطلاعات زیادی از وضعیت سلامتی یک فرد در اختیار پزشک معالج میگذارد . بعنوان مثال در صورتی که نبض فردی بسیار ضعیف باشد و همراه با سرگیجه توام باشد، نشان‌دهنده این است که بیمار می‌خواهد به سمت فاز شوک و نرسیدن خون به ارگا‌ن‌های بدن پیش میرود و لازم است در این باره اقدامات اساسی صورت پذیرد . علاوه برآن برعکس نبضی که بسیار سریع باشد علامتی از فشار خون بالا و بیمارهای قلبی-عروقی خواهد داشت. توصیه میگردد که همه افراد نحوه گرفتن نبض را آموزش ببینند .
نبض چه اطلاعاتی در اختیارماقرارمیدهد:
اطلاعاتی در مورد سرعت ضربان قلب و وضعیت فشار در سیستم گردش خون به ما می‌دهد. مکانیزم بدین صورت میباشدکه در طول وقفه قلب دیواره سرخرگ آئورت منقبض میشود و این انقباض خون را که از قلب دریافت شده به سوی سیستم گردش خون رهسپار می‌سازد. انقباض و انبساط دیواره سرخرگ آئورت سبب ایجاد امواجی از خون شده، از تمام سرخرگها عبور کرده و به تمامی بدن می‌رسد. چگونگی نبض بستگی به انقباض‌های قلب نیز دارد، بنابراین در مورد وضعیت آن نیز به ما اطلاعاتی می‌دهد.
چگونگی پیداکردن نبض :
پیدا کردن نبض در مکانهایی به راحتی میسر است که رگی , از قلب جدا شده, در ناحیه مچ دست و گردن و در نزدیکی پوست قرار دارند. نبض مچ دست به ” نبض رادیال” مشهور میباشد .
برای گرفتن نبض مچ بدین شکل عمل میگردد که از دو سر انگشت میانی و اشاره کمک گرفته ودرفرورفتگی ساعد , درست در راستای انگشت شست حدود یک اینچ پایین تر قرار دهید . زمانی که انگشت‌هایتان در جایگاه درست خود قرار گرفتند، به راحتی میتوان نبض را احساس کرد.
برای گرفتن نبض ناحیه گردن لازم است دو انگشت را بادقت در فرورفتگی یک طرف گردن قرار داد . البته مکانهایی دیگری هستند که کمی پیدا کردن نبض در آنجاها دشوار است مانند پشت زانوها , کشاله های ران , سمت داخل مچ پاها, روی شقیقه و در پا.
چگونگی ایجاد نبض :
زمانی که قلب می تپدباعث افزایش فشار خون ودر نتیجه فراخ شدن رگ های خروجی ازقلب میشود این حالت ایجادشده با هربارپروخالی شدن مجدد قلب ازخون تکرار میشود که نبض ها در جاهایی خاص در نزدیک بستر نسبتا سفتی عبور میکنند احساس میشوند.
نبض چگونه ایجاد میشود؟
نبض حاصل گشادشدگی شریان‌هاست و نبض در تمام سرخرگهای بدن وجود دارد .این گشاد شدن شریان‌ها در اثر افزایش فشار خون حین عبور از درون عروق خونی هر بار که قلب میزند، ایجاد میشود. این گشاد شدن عروق خونی با هر بار پر شدن و خالی شدن مجدد قلب از خون تکرار میشود. نبض‌ها در مناطق خاصی از بدن قابل معاینه هستندکه سرخرگ از بستر نسبتا سفتی عبور کند. نبض طبیعی در دقیقه بین 50 تا 100 ضربان در دقیقه است .
عملیات ثبت و ارزیابی تعداد نبض هر روز و دریک زمان خاص انجام بگیرید.
مراحل پس از پیدا کردن نبض بدین گونه است که به محض این که موفق شدید نبض را پیدا کنید، دستتان را بر روی آن نگه دارید و مراحل زیر را دنبال کنید:
از یک ساعت برای شمارش تعدادنبضی که احساس کردید استفاده کنید و حواستان به ثانیه‌شمار باشد. برای محاسبه تعداد نبض، اندازه‌گیری آن در یک دقیقه است . بدین ترتیب تعدادنبض مچ دست در واحد دقیقه محاسبه میگردد که در افراد بالغ تعدادنرمال نبض تقریبا بین60 تا 100 تا در دقیقه است.
اگرتصور شما براین است که ضربان قلبتان بطور نامنظم میزند و از یک ریتم ثابت پیروی نمی‌کند و یا چنانچه پس از محاسبه ضربان قلب متوجه شدید که بالاتر یا پایین‌تر از حد نرمال است، با این حال اگر نگران ضربان نابجا و یا تپش قلب هستید، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید.
با این حال بالارفتن ضربان قلب در حالت عادی , طبیعی نیست؛ بخصوص اگر علائم مانندسرگیجه, سردرد, ضعف ,اضطراب ناگهانی , درد قفسه سینه را هم داشته باشید.
نتیجه :
راه حل ساده‌ای این است چون تعداد ضربان قلب دردسترس هستندو یکی از رایج‌ترین این راه‌ها یافتن نبض مچ دست و اندازه‌گیری تعداد آن در یک دقیقه است. شما می‌توانید بادانستن نبض در یک دقیقه، یک ارزیابی ونتیجه کلی از وضعیت عمومی سلامتی خود داشته باشید. لازم بذکراست که برخی شرایط ازقبیل اضطراب واسترس , ورزش , مصرف سیگار و الکل میتواند به بالا رفتن و یا پایین آمدن تعدادضربان قلب تاثیر بگذارد. گاهی نبض مچ دست بطور واضح نمایان و واضح است که نظرپزشکان این است که جای نگرانی ندارد.
با این حال توصیه میگردد اگر علائم نگران‌کننده‌ای مشاهده گردید با پزشک خود در ارتباط باشید.
فشارخون بالا گرفتن نبض نبض رادیال انواع نبض نبض قلب افزایش فشارخون